معرفی رشته بهداشت محیط : دروس، بازار کار
رشته بهداشت محیط از آن دسته رشته‌هایی است که کمتر درباره آن صحبت شده، اما باید بدانید در جوامعی که به سلامت و بهداشت اهمیت ویژه‌ای داده می شود، رشته بهداشت محیط از دسته رشته‌های پرکاربرد است. زیرا آنچه کارشناسان این رشته انجام می‌دهند می‌تواند در باعث کاهش هزینه‌های درمان و سلامت در سطح کلان جامعه شود. در این مقاله ما به بررسی و معرفی رشته بهداشت محیط و بازار کار آن می‌پردازیم.
رشته بهداشت محیط
رشته بهداشت محیط به بررسی و مطالعه مسائل زیست محیطی مانند آب، هوا، فاضلاب، زباله و کنترل بهداشت مواد غذایی و … می‌پردازد. دانشجویان این رشته پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند در اجتماعات مربوطه پس از بررسی مشکلات بهداشتی بخش مورد نظر با کمک آنچه در دانشگاه آموخته اند، در جهت رفع مشکلات موجود در حوزه بهداشت محیط قدم برداشته و اقدامات لازم را انجام دهند. این کار می‌تواند به صورت دادن طرح‌های مفید و عملی جهت تأمین آب آشامیدنی سالم از نظر کیفی و کمی، دفع صحیح زباله‌ها، بهسازی اماکن عمومی، مبارزه با حشرات و ناقلین بیماری‌ها، و همچنین دادن مشاوره جهت بهبود کیفیت زندگی مردم در حوزه‌های مربوط به بهداشت محیط باشد.
کاردانی و کارشناسی
در مقطع کارشناسی در این رشته، مسائل زیست محیطی به صورت ساده‌تری مطرح می‌گردد. زیرا کاردان‌ها در جوامع کوچک‌تری این خدمات را ارائه می‌دهند. اما کارشناسان که باید در جوامع بزرگ‌تر و برای حل مسائل پیچیده‌تر فعالیت کنند، دروس تخصصی‌تری را می‌گذرانند. این فعالیت‌ها می‌تواند شامل: طراحی تصفیه خانه آب یا فاضلاب شهری، نحوه جمع آوری فاضلاب‌ها، نحوه انتقال و توزیع آب، شناخت و کنترل آلاینده‌های هوا و … باشد.
توانایی‌های لازم برای کارشناسان بهداشت محیط
رشته بهداشت محیط دارای سه جنبه مختلف، ریاضی و فیزیک، شیمی و بیولوژی است. این موضوع باعث می‌شود علاقه‌مندان به هریک از این جنبه‌ها بتوانند در این رشته موفق شوند. به‌عنوان مثال علاقه‌مندان به دروس فنی مانند مکانیک می‌توانند در زمینه طراحی تصفیه خانه‌های فعالیت نمایند. علاقه‌مندان به بیولوژی می‌توانند در زمینه‌هایی مانند انتقال بیماری‌ها از طریق فاکتورهای بیولوژیکی و زیست محیطی به انسان‌ها فعالیت نمایند. همچنین علاقه‌مندان به شیمی می‌توانند در زمینه‌هایی همچون تصفیه آب و فاضلاب مشغول شوند. به همین دلیل هم این رشته جزو رشته‌هایی است که می‌تواند طیف وسیعی از افراد با علاقه‌مندی‌های متفاوت را به خود جذب نماید.
درس‌های این رشته در طول تحصیل
دانشجویان این رشته باید در دوره تحصیل خود یک سری دروس پایه و عمومی و یک سری دروس اصلی و تخصصی را بگذرانند.
دروس پایه و اصلی
- فیزیک عمومی
- شیمی عمومی
- آمار حیاتی مقدماتی
- اصول هیدرولیک
- نقشه‌برداری
- آموزش بهداشت
- پاتوبیولوژی
- اپیدمیولوژی بیماری‌های واگیر
- جامعه‌شناسی شهری و روستایی
- نظام عرضه خدمات بهداشتی و درمانی
دروس تخصصی
- شیمی و میکروبیولوژی آب و فاضلاب
- کارگاه لوله‌کشی آب و فاضلاب
- اصول تصفیه و بهسازی منابع آب
- دفع فاضلاب در اجتماعات کوچک
- کاربرد موتور تلمبه در تأسیسات آب و فاضلاب
- کارگاه نصب و راه‌اندازی و تعمیر موتور تلمبه‌ها
- حفاری و بهره‌برداری از چاه
- اصول بهداشت هوا
- بهداشت مواد غذایی
- بهداشت مسکن و اماکن عمومی
- گندزداها
- آشنایی با پرتوها و پرتوزاها
- کاربرد سموم و ناقلین
- بهداشت حرفه‌ای
- اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری
- بهره‌برداری و نگهداری تأسیسات آب و فاضلاب
- کارآموزی در عرصه
بازار کار رشته بهداشت محیط
در کشور ما آن‌طور که باید و شایسته است به فارغ‌التحصیلان این رشته بها داده نمی‌شود. البته که به دلیل وجود برخی ضرورت‌ها بازهم این رشته دارای ظرفیت کاری خوبی است. فارغ‌التحصیلان رشته بهداشت محیط می‌توانند در مراکز زیر به‌عنوان کارشناس بهداشت محیط فعال شوند. البته که افرادی که در مقاطع دکترا تحصیل می‌کنند دارای بازار کار متفاوتی خواهند بود.
مراکزی که کارشناسان بهداشت محیط می‌توانند در آن مشغول به کار شوند شامل:
- سازمان آب و فاضلاب
- شرکت‌های خصوصی طراحی تصفیه خانه آّب و فاضلاب
- سازمان حفظ محیط زیست
- بیمارستان‌ها
- شرکت‌های تولید مواد غذایی
- شرکت‌های تولیدی در زمینه‌های تجهیزات و ملزومات پزشکی
انتخاب رشته بهداشت محیط
در زمان انتخاب رشته بهداشت محیط باید به این نکته توجه کنید که تنها آشنایی با کلیاتی از این رشته و بازار کار آن برای انتخاب رشته کافی نیست. شما باید به مسائلی از قبیل علاقه و استعداد داوطلب، رتبه داوطلب در کنکور و رتبه قبولی‌های این رشته در کنکور سال قبل، و… را نیز در نظر بگیرید. شما می‌توانید برای بررسی دقیق مسائل مربوط به تراز و رتبه با مشاورین فعال در حوزه انتخاب رشته کنکور مشورت نمایید تا بتوانید انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشید و احتمال قبولی خود را در رشته موردنظرتان افزایش دهید.
