معرفی رشته مهندسی عمران : انواع گرایش ها و دروس این رشته
یکی از رشته های بسیار پرطرفدار که از طریق کنکور ریاضی می شود به آن راه پیدا کرد، رشته مهندسی عمران است. البته مردم بخاطر اهمیت مسکن در ذهنشان ، بیشتر این رشته را با نام راه و ساختمان می شناسند. از جمله کارهایی که مهندسین عمران انجام می دهند می توان به ساختمان سازی، کارهای جاده، راه های انتقال آب و فاضلاب، سد سازی، اشاره کرد. از همین رو این رشته دارای گرایش های مختلفی در همین زمینه ها است.
از جمله گرایش های مهم رشته مهندسی عمران می توان به گرایش راه وساختمان، گرایش آب و گرایش نقشه برداری و گرایش خاک اشاره کرد.
از این رو می توان گفت هرچیزی که به آبادانی و توسعه کشور از نظر ساخت راه ها، جاده ها، سدسازی و مقاوم سازی ساختمان ها در زمینه سیل، زلزله و … قرار دارد به مهندسین این حوزه مربوط می شود.
برای قبولی در رشته مهندسی عمران در چه درس هایی باید قوی باشیم؟
پایه قوی در دروس فیزیک و ریاضی دبیرستان برای موفقیت در قبولی رشته مهندسی عمران ضروری است. از بین مباحث درس فیزیک، بحث مکانیک جامدات، استاتیک و سیالات و از درس ریاضی، مباحث ریاضیات گسسته، جبر و احتمال و هندسه در رشته مهندسی عمران بسیار کاربردی هستند.
معرفی گرایش های مختلف رشته مهندسی عمران
همانگونه که در بالا توضیح داده شد، مهندسی عمران با توجه به نوع و زمینه کاری که فرد فارغ التحصیل باید انجام دهند به گرای های مختلفی تقسیم می شود. در زیر به معرفی این گرایش ها می پردازیم.
گرایش عمران ـ عمران
دانشجویان این رشته مواردی که را که مربوط به سازه، خاک و پی، راه و ترابری و هیدرولیک است را می آموزند و علاوه بر طراحی و نحوه ساخت اسکلت ساختمان‌ها و سایر بناهای فنی مثل پل، فرودگاه و تونل پرداخته به مطالعه رفتار زمین بناهای فنی هم می‌پردازد تا بتوانند طبق نوع خاک زمین مورد نظر، شکل سازه‌ای را که قرار است ساخته شود، طراحی کند. این افراد همچنین به برنامه‌ریزی حمل و نقل بین شهری و درون شهری، طراحی راه‌ها از نظر هندسی، زیرسازی و روسازی هم می پردازند.
گرایش عمران ـ نقشه‌برداری
گرایش نقشه‌برداری در عمران به بررسی و تحلیل اطلاعات مکانی و پستی ها و بلندی ها پیش از اجرایی کردن پروژه‌های عمرانی می پردازد. این گرایش از عمران، با جغرافیا و سنجش از راه دور، ارتباط نزدیکی دارد. نقشه‌برداری بیشتر برای سازه‌های بزرگ خارج از شهر مثل سیلوها، پل‌ها، تونل‌ها و سدها کاربرد دارد و کارهای میدانی و صحرایی این رشته خیلی زیاد است و قسمت نقشه‌برداری زیرزمینی آن سخت و خشن و طاقت فرسا است. به همین دلیل هم دانشجویان پیش از انتخاب این گرایش بایستی به این مساله توجه کنند، در صورتی که تمایل به انجام عملیات میدانی ندارند به سراغ این رشته نروند.
گرایش عمران ـ آب
مهندسین عمران ـ آب با ساخت سدها، تصفیه‌خانه‌ها، تونل‌های انتقال آب و شبکه‌های توزیع آب در این زمینه فعالیت می کنند. مثلا در ساختن سد، مشخص کردن مکان ساخت سد و طراحی حجم مخزن سد و سرریزها و کارهای آماری مربوط به بارندگی و جمع‌آوری آب در حیطه تخصص مهندسی عمران ـ آب است .
دروس رشته مهندسی عمران
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف مهندسی عمران
ریاضیات عمومی، فیزیک عمومی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، آمار و احتمالات مهندسی، محاسبات عددی، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، مکانیک خاک، زمین‌شناسی مهندسی، مترو و برآورد پروژه.
دروس تخصصی گرایش عمران-عمران
تکنولوژی بتن، تحلیل سازه، بارگذاری، مهندسی پی، سازه‌های بتنی، سازه‌های فولادی، روش‌های اجرایی ساختمان، مکانیک سیالات، هیدرولیک، هیدرولوژی مهندسی، رسم فنی و نقشه‌کشی ساختمان، نقشه‌برداری و عملیات، مهندسی آب و فاضلاب، بناهای آبی، اصول و مبانی معماری و شهرسازی، پروژه سازه‌های فولادی، روش‌های خرابی ساختمان، راه سازی و پروژه، روسازی، مهندسی ترابری،راه‌آهن،مهندسی ترافیک.
دروس تخصصی گرایش عمران- نقشه‌برداری
راه‌سازی، ریاضیات مهندسی، هندسه دیفرانسیل، نقشه‌برداری و عملیات، نقشه‌برداری ژئودتیک، فتوگرامتری، تئوری خطا، نقشه‌برداری مسیر، نقشه‌برداری زیرزمینی، هیدروگرافی، کارتوگرافی، ژئودزی، میکروژئودزی و نقشه‌برداری صنعتی، ژئودزی ماهواره‌ای، نجوم،
دروس تخصصی گرایش عمران ـ آب
تکنولوژی، تحلیل سازه، بارگذاری، مهندسی پی، سازه‌های بتنی، سازه‌های فولادی، روش‌های اجرایی ساختمان، مکانیک سیالات، هیدرولیک، هیدرولوژی مهندسی، رسم فنی و نقشه‌کشی ساختمان، نقشه‌برداری و عمیات اجرایی، مهندسی آب و فاضلاب و بناهای آبی، شیمی عمومی، هواشناسی، مهندسی سیستم، ماشین‌های آبی و ایستگاه‌های پمپاژ، شیمی میکروبیولوژی آب، فرآیند تصفیه، مقدمه‌ای بر بهداشت محیط .
مهارت ها و توانایی های یک مهندس عمران
- محاسبه، ساخت و اجرا و طراحی ساختمان های مسکونی، اداری و صنعتی
- طراحی، محاسبه و اجرای راه ها و جاده های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و و روستاها
- ساخت و اجرا و طراحی و محاسبه انواع پل های بتنی و فلزی و با شکل های مختلف
- اجرای سدهای مختلف خاکی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وابسته مثل تونل یا کانال انحراف آب رودخانه جهت اجرای عملیات کارگاهی در ضمن ساخت
- اجرای کارهای مربوط به ساماندهی رودخانه ها.
- طراحی، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب
- ساخت تصفیه خانه های آب و فاضلاب
- طراحی، محاسبه و ساخت شبکه های آب رسانی به منطقه های شهری و روستایی برای تامین آب آشامیدنی
- طراحی، محاسبه و ساخت شبکه های جمع آوری و دفع آب های سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابان ها و سایر منطقه های شهرها
- انجام کارهای نقشه برداری مثل سراه سازی، سد سازی و …
- کارهای نقشه کشی طراحی و معماری.
زمینه‌‌های کاری رشته مهندس عمران
طراحی و مشاوره
طراحی یک پروژه و طرح و مشورت در طراحی پروژه ها در این بخش جای می گیرد. برای انجام این کار تجربه زیادی لازم است و به تخصص کافی احتیاج دارید.
پیمانکاری و اجرا
این کار به حساسیت و دقیت زیادی نیاز دارد.چون اگر نقشه‌های بسیار خوبی هم طراحی شود و سازه‌ها از نظر طراحی بدون عیب و نقص باشند، اما کار در اجرا به درستی انجام نشود کل کار زیر سوال میرود.
نظارت
این فرد از طرف کارفرما مسئول می شود، بر اجرای هر چه بهتر کارها نظارت داشته باشد و هماهنگی بین کارها و افراد مختلف را انجام دهد.
همچنین گرایش هیدرولیک و سازه هیدرولیکی با کمک گرایش سازه ساختمان سد را زراحی می کنند. در گرایش زلزله افراد وظیفه ایمنی سازی سد در برابر زلزله و تغییر طرح سازه آن به نحوی که در برابر زلزله مقاوم باشد را بر عهده دارند. در گرایش خاک و پی، وظیفه بررسی پی و تکیه‌گاه های سد و میزان دوام آنها مورد توجه است.
بازار کار در ایران
با توجه به فعالیتی که هر سازمان یا موسسه دارد کسانی که در کارهای عمران هستند می توانند به صورت مستقیم و غیرمستقیم در مراکز مختلف مانند : وزارت خانه‌های مسکن و شهرسازی، راه و ترابری، نیرو، جهاد کشاورزی، نفت، صنایع، شهرداری‌ها، سازمان ثبت، سازمان نقشه‌برداری، سازمان محیط زیست، سازمان میراث فرهنگی، قوه قضاییه، بخش خصوصی و … مشغول به کار شوند.
همچنین به دلیل این که فارغ التحصیلان این رشته در طراحی و ساخت خیلی از کارهای عمرانی مثل راه‌ها، پل‌ها، سدها، سازه‌های دریایی برای سکوهای نفتی، آشیانه‌های هواپیما و خانه‌های مسکونی مقاوم در مقابل زلزله همکاری دارند می توانند در جاهای زیادی مشغول به کار شوند. مثلا فارغ التحصیلان نقشه‌برداری علاوه بر مورادی که گفته شد در هدایت و کنترل اجرای خطوط انتقال آب، برق، گاز، احداث مترو، نصب وماشین آلات و تجهیزات فنی دقیق و حساس، هدایت و تعیین وضعیت انواع وسایل نقلیه نظامی و غیرنظامی هوائی، دریایی و زمینی هم می توانند کار کنند. همچنین شرکت های مختلف مهندسان مشاور که کارشان طراحی، محاسبه و نظارت براجرای پروژه های ساختمانی و امثال این است این افراد را استخدام می کنند.
