معرفی رشته علوم کامپیوتر : توانایی ها، بازار کار و درآمد
رشته علوم کامپیوتر جز زیر گروه های ریاضی فیزیک و فنی است که در حقیقت با ریاضی ارتباط دارد، از این رو که هدف از این رشته پیاده سازی و بهینه سازی الگوریتم و بهترین نحوه محاسبه برای حل مسئله در کمترین زمان و با کمترین میزان خطا پیدا شود. یکی از اهداف این رشته تربیت افرادی است که دید ریاضی و منطقی دارند. افرادی که وارد رشته علوم کامپیوتر می‌شوند علاوه بر آموختن زبان های برنامه نویسی ، نحوه ساخت این زبان های برنامه نویسی را نیز می‌آموزند. بهتر است افرادی وارد این رشته شوند که پایه ریاضی قوی و علاقه مند به این رشته هستند. این رشته بیشتر سعی دارد که توسط کامپیوتر بتوان معادلات سخت و پیچیده را حل کرد. یکی از تفاوت هایی که این رشته با رشته کامپیوتر دارد این است که این رشته برخلاف مهندسی کامپیوتر درس آزمایشگاهی نداشته و بیشتر جنبه تحقیقات نظری دارد.
معرفی رشته علوم کامپیوتر
کاندیدای اصلی که بهتر است وارد این رشته شوند کسانی هستند که در دوره متوسطه در رشته ریاضی و فیزیک تحصیل کرده اند. زیرا فارغ التحصیلان رشته ریاضی و فیزیک دروسی مرتبط با آمار را گذرانده اند که این درس پیش نیازی برای درس شبیه سازی محسوب می‌شود. البته فارغ التحصیلان رشته علوم کامپیوتر نیز کاندیدای مناسبی برای این رشته هستند زیرا در دوران تحصیل خود با برنامه نویسی آشنا شده اند و تقریبا می‌توان گفت دیدی منطقی نسبت به حل مسائل دارند.
این رشته دارای چهار گرایش اصلی است که به شرح زیر است:
- گرایش محاسبات علمی : در این گرایش کاربرد ریاضیات در کامپیوتر در کنار آن برنامه‌ریزی خطی، غیرخطی، آنالیز عددی و نرم‌افزار در ریاضی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
- نظریه الگوریتم‌ها: این گرایش راه های مختلف برای حل مساله را بررسی و بهینه سازی خواهد کرد.
- سخت‌افزار: این گرایش با معماری و ساختار کامپیوتر ارتباط دارد.
- سیستم‌های اطلاعاتی: این گرایش با مدیریت پروژه های نرم افزاری و سیستم های اطلاعاتی ارتباط دارد.
موارد گفته شده جز گرایش های اصلی این رشته به شمار می‌آیند علاوه بر موارد ذکر شده، رشته‌های هوش مصنوعی، بیوانفورماتیک، گرافیک کامپیوتری، توسعه بازی، شبکه‌سازی، رباتیک و ایمنی نیز جز گرایش‌های علوم کامپیوتر به شمار می‌آیند.
دروس رشته علوم کامپیوتر
دروس اصلی و تخصصی مشترک در گرایش‌های مختلف علوم کامپیوتر
- ریاضی عمومی
- فیزیک پایه
- آمار و احتمال
- اصول کامپیوتر
- اصول سیستم‌های کامپیوتری
- جبر خطی عددی
- ریاضیات گسسته
- آنالیز عددی
- ساختمان داده‌ها و الگوریتم‌ها
- نظریه اتوماتا و زبان‌ها
- کامپایلر
- نظریه محاسبات
- اصول طراحی نرم‌افزار
- منطق
- ذخیره و بازیابی اطلاعات
- پایگاه داده‌ها
- اصول سیستم‌های عامل
- شبیه‌سازی کامپیوتری
- زبان‌های برنامه‌سازی
- اصول مدیریت، مبانی اقتصاد
دروس تخصصی گرایش محاسبات علمی
- برنامه‌ریزی خطی
- برنامه‌ریزی غیرخطی
- نرم‌افزار ریاضی
- آنالیز عددی
- طراحی هندسی کامپیوتری
دروس تخصصی گرایش نظریه الگوریتم‌ها
- برنامه‌ریزی پویا
- نظریه گراف
- بهینه‌سازی ترکیبی و آنالیز شبکه‌ها
- نظریه کدگذاری
- سیستم‌های صفی و مدل‌های کارآیی
دروس تخصصی گرایش سخت‌افزار
- مدارهای منطقی
- معماری کامپیوتر
- ریزپردازنده
دروس تخصصی گرایش سیستم‌های اطلاعاتی
- تحلیل و طراحی سیستم‌های اطلاعاتی
- متدولوژی ساخت سیستم‌های اطلاعاتی
- مدیریت پروژه‌های نرم‌افزاری
- سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت
توانایی هایی که یک متخصص علوم کامپیوتر باید داشته باشد!
برای اینکه به رشته علوم کامپیوتر وارد شوید بهتر است یک سری ویژگی داشته باشید، این ویژگی ها شامل:
توانایی حل مساله در علوم کامپیوتر: توانایی حل مساله بسیار اهمیت دارد، در صورتی که ذاتا کنجکاو نیستید و برای حل مسائل کنجکاو نیستید بعد از تحصیل نیز لذتی نخواهید برد.
بروز بودن: به روز بودن در علوم کامپیوتر بسیار اهمیت دارد، و افراد باید به صورت مداوم زبان ها، توابع کتابخانه ای، برنامه ها، نرم افزارها و ویرایشگرهای کد جدید را مطالعه کنند، زیرا این موارد هر روزه در حال به روز شدن هستند.
خلاقیت: مساله دیگری که در این زمینه بسیار اهمیت دارد خلاقیت است و بهتر است افرادی وارد این رشته شوند که تفکری خارج از چارجوب و تمرین مداوم دارند.
تفاوت علوم کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر
رشته علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر دارای نقاط مشترک بسیاری هستند. اما طبیعتا دارای تفاوت هایی نیز هستند.
در رشته علوم کامپیوتر افراد به پردازش، ذخیره‌سازی و انتقال دیتا سروها می‌پردازند. به عبارتی این رشته ترکیبی از مهندسی برق و علوم کامپیوتر است. رشته علوم کامپیوتر مخصوصا گرایش نرم افزار رشته علوم کامپیوتر به مباحث بنیادی کامپیوتر خواهد پرداخت، که همین مورد باعث شده است که این رشته درس های آزمایشگاهی و کارگاهی نداشته باشد و بیشتر جنبه تحقیقاتی به خود بگیرد. این رشته بیشتر در مجموعه علوم پایه (و نه فنی و مهندسی) قرار گرفته است.
زمینه کاری فارغ التحصیلان رشته علوم کامپیوتر
فرصت‌های شغلی فارغ التحصیلان رشته علوم کامپیوتر شامل موارد زیر است:
توسعه دهنده نرم افزار: توسعه دهنده نرم افزار، وظایفی مانند تولید انواع پلتفرم ها براساس نیاز کاربران را برعهده دارند. همچنین در این راستا مسئول فرآیندهای توسعه، تست و نگهداری محصولات نرم افزاری نیز می‌باشد. توسعه دهنده نرم افزار مهم ترین ویژگی ای که باید داشته باشد این است که توانایی این را داشته باشد که نیازهای کاربران را شناسایی و آن را برطرف کند.
مدیر پایگاه داده: مدیر پایگاه داده نیز وظیفه تجزیه و تحلیل و ارزیابی را بر عهده دارد. افرادی که قرار است در این حوزه فعالیت کنند باید دارای مهارت لازم برای حل مساله را داشته باشند. در صورت بروز هر گونه مشکلی آن را برطرف کند. از وظایفی که مدیر پایگاه داده دارد برنامه ریزی برای تغییر در سیستم و راهکارهای موجود است.
تحلیلگر سیستم‌های کامپیوتری: وظیفه این افراد ارزیابی و تغییر در سخت افزار و نرم افزار است که باید در جهت بهینه شدن و افزایش کارایی اعلام شود. این افراد باید به صورت مداوم در حال تحقیق و یادگیری باشند.
مدیر پروژه نرم افزاری: این مدیران فعالیت های تیم برنامه نویسی و تحلیل گران را برای تکمیل پروژه، مدیریت و هماهنگ خواهند کرد. مهارت‌های حل مسئله و آشنایی کامل با فناوری و سیستم‌های کامپیوتری، داشتن مهارت‌های ارتباطی قوی و ارائه مشخصات فنی به توسعه‌دهندگان از خصوصیات یک مدیر پروژه باید باشد.
توسعه‌دهنده‌ی وب: یک توسعه‌دهنده وب نیازهای کاربران را بررسی و ساختار فنی وب سایت را ایجاد می‌نماید. وی بررسی می‌کند که آیا صفحات وب قابل دستیابی هستند. توسعه دهندگان وب، ساختار سایت را برای موتورهای جستجو بهینه می‌نمایند تا میزان بازدید و ترافیک کاربران افزایش یابد.
توانایی‌های لازم
علاقه و قدرت تجزیه تحلیل قوی در رشته کامپیوتر بسیار اهمیت دارد و افرادی که وارد رشته علوم کامپیوتر می‌شوند بهتر است دارای قوه استدلال قوی و اطلاعات لازم و کافی را در این زمینه داشته باشند. آنها نباید بعد از ترک تحصیل مطالعه و تحقیق را رها کنندف چرا که در این دوران دانشجو تنها مفاهیم پایه را آموزش می‌بیند و برای اینکه به بازارکار راه پیدا کند باید اطلاعات خود را به روز نماید.
بازار کار در ایران
بازار کار برای افرادی که فارغ التحصیل رشته علوم کامپیوتر هستند شبیه به بازار کار افرادی است که در رشته مهندسی کامپیوتر تحصیل می‌کنند، نقش اصلی که این افراد بعد از فارغ التحصیلی ایفا می‌کنند به عنوان مدیر و هماهنگ کننده می‌باشد. افرادی که مسئول انتخاب راه حل مسائل و حل آن توسط الگوریتم ها است می‌باشد.
درآمد و حقوق
افرادی که در رشته علوم کامپیوتر در شرکت ها و سازمان ها فعالیت می‌کنند، ممکن است درآمدهای متفاوتی داشته باشند. این افراد با توجه به سابقه کار میزان تحصیلات و به میزان مهارتی که دارند به طور میانگین درآمد ۶۲۰۰۰۰ تومان، حداکثر درآمد ۲۰۰۰۰۰۰ تومان و متوسط درآمد ماهیانه ۱۱۰۰۰۰۰ تومان را دارند.
