معرفی رشته مهندسی انرژی : دروس، گرایش‌ها و بازار کار
وجود محدودیت در منابع انرژی موجود باعث شد تا مسئولین کشورها برای اکتشاف منابع جدید و نیز حفظ منابع موجود به فکر تربیت متخصصینی در این حوزه بیافتند. به همین دلیل در سال‌های ۱۹۷۰ به بعد ابتدا کشورهای بزرگ اتحادیه اروپا و امریکا شروع به تحقیقات و اختصاص منابع تحقیقاتی در این حوزه نمودند و سپس سایر کشورها با درک بیشتر محدودیت‌های موجود در منابع انرژی به پیروی از آنها پرداختند. این گونه بود که رشته مهندسی انرژی پا به عرصه وجود نهاد.
رشته مهندس انرژی
رشته مهندسی انرژی همان گونه که از اسمش پیداست، یک رشته مهندسی از زیر گروه‌های علوم ریاضی و فیزیک است. دروس مهم این رشته برای قبولی در کنکور ریاضی با ضریب چهار و فیزیک با ضریب سه است. دانشجویان این رشته می‌بایست دروسی در راستای طراحی و توسعه سیستم‌های مدیریت، استخراج و بهره برداری انرژی را بگذرانند. همچنین با توجه به گرایش افراد ممکن است دروسی در راستای فراوری و تبدیل انرژی و نیز انتقال و مصرف آن نیز داشته باشند.
در انتهای دوره تحصیل دانشجویان باید در حوزه تحصیلی خود دارای اطلاعات تخصصی و کارشناسی در حوزه تحصیلی و کاری خود باشند.
رشته مهندسی انرژی مناسب چه کسانی است؟
با اینکه این رشته سال‌هاست که در دنیا ایجاد شده اما در کشور ما رشته جدیدی محسوب می‌شود. رشته‌های نوپا و جدید همواره به دلیل مبهم بودن مسیر تحصیلی و کاری ممکن است که کم تر مورد توجه قرار گیرند. به همین دلیل در اینجا ما برخی ویژگی‌های مورد نیاز برای افرادی که قصد دارند در این حوزه تحصیل نمایند را برایتان آورده‌ایم.
خلاقیت و کنجکاوی:
افرادی که می‌خواهند در حوزه مهندسی انرژی تحصیل و فعالیت کنند باید دارای دید بلند و خلاقیت و نوآوری باشند. زیرا حل مسائل این حوزه نیازمند تفکر خارج چهارچوب است. هم چنین برای بررسی موضوعات جدید و متفاوت و راه حل‌های خلاقانه نیازمند کنجکاوی است.
محاسبات ریاضی و فیزیک:
موضوعات حوزه انرژی نیازمند درک صحیحی از مفاهیم ریاضی و فیزیک و گاهاً شیمی است. به همین دلیل افراد باید توانایی درک درست مسائل این حوزه را داشته باشند.
گرایش‌های مهندسی انرژی
رشته مهندسی انرژی دارای سه گرایش متفاوت در این حوزه است، که در این بخش به معرفی این گرایش‌ها می‌پردازیم.
سیستم‌های انرژی
در مهندسی انرژی با گرایش سیستم‌های انرژی، دانشجویان با به کار گیری علومی همچون مکانیک، ترمودینامیک و برق قدرت، اقدام به بهینه سازی حداقل کردن سیستم‌های تولید و مصرف انرژی می‌کنند. همچنین می‌توانند با طراحی سیستم‌های ترکیبی انرژی، مانند ترکیب سیستم‌های تولید حرارت و قدرت هم زمان، به بررسی و ارزیابی جایگاه حامل‌های انرژی در این رشته می‌پردازند.
فناوری‌های انرژی
در این گرایش از مهندسی انرژی دانشجویان در خصوص سیستم‌های تبدیل انرژی پیشرفته آموزش می‌بینند. همچنین قابلیت انواع سیستم‌ها در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر را با تحلیل و مدل‌سازی و آزمایش‌های تجربی مورد بررسی قرار می‌دهند. فارغ‌التحصیلان این رشته با دانش دریافتی در زمان تحصیل می‌توانند بر روی توسعه دانش فنی زمینه‌های طراحی و استفاده از فناوری‌های نوین در کشور اقدام نمایند.
انرژی و محیط زیست
در گرایش انرژی و محیط زیست به بررسی ارتباط متقابل انرژی و محیط زیست به کمک ابزارهای تحلیلی در این حوزه و با در نظر گرفتن مسائل اقتصادی مؤثر در این حوزه می‌پردازند.
در این گرایش دانشجویان با یادگیری مسائلی در حوزه بازیافت و تولید انرژی از مواد بازیافتی و … به ایجاد راه حل‌هایی جهت کاهش آلودگی محیط زیست و افزایش تولید انرژی در کنار کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی می‌پردازند.
دروس مهندسی انرژی
دانشجویان این رشته در یک دوره چهارساله باید یک سری از دروس عمومی، پایه، اصلی را بگذرانند. این دروس شامل:
دروس عمومی رشته مهندسی انرژی:
- دو درس از دروس مبانی نظری اسلام
- ادبیات فارسی
- یک درس از دروس اخلاق اسلامی
- زبان عمومی
- یک درس از دروس انقلاب اسلامی
- تربیت بدنی ۱
- یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- تربیت بدنی ۲
- یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
دروس پایه رشته مهندسی انرژی:
- ریاضی عمومی۱
- فیزیک ۱
- آزمایشگاه فیزیک
- ریاضی عمومی۲
- فیزیک ۲
- آزمایشگاه فیزیک ۲
- شیمی عمومی
- آزمایشگاه شیمی عمومی
- معادلات دیفرانسیل
- مبانی برنامه سازی کامپیوتر
- محاسبات عددی
- آمار و احتمالات مهندسی
- مبانی اقتصاد
- اقتصاد سنجی
دروس اصلی رشته مهندسی انرژی:
- استاتیک
- ترمودینامیک مهندسی ۱
- ترمودینامیک مهندسی ۲
- مکانیک سیالات
- آزمایشگاه مکانیک سیالات
- انتقال حرارت
- آزمایشگاه انتقال حرارت
- سیستم‌های انرژی الکتریکی ۱
- سیستم‌های انرژی الکتریکی ۲
- آزمایشگاه سیستم‌های انرژی الکتریکی
- مقاومت مصالح و علم مواد
- ریاضی مهندسی
- کنترل
- آزمایشگاه کنترل
- مبانی تحلیل سیستم‌های انرژی
- برنامه ریزی ریاضی
- مبانی انرژی‌های تجدیدپذیر
- تبدیل انرژی
- مبانی انتگراسیون فرایند
- ممیزی انرژی
- آثار زیست محیطی انرژی
- اقتصاد انرژی
- آزمایشگاه ممیزی انرژی
- نقشه کشی صنعتی
- زبان تخصصی
بازار کار رشته مهندسی انرژی
با توجه به نوپا بودن این رشته در کشور ما بازار کار و میزان حقوق در این رشته متفاوت و متناسب با میزان مهارت و تخصص و محل و نوع کار هر فرد متفاوت است. شرکت‌های دولتی و خصوصی که مهندسان این رشته می‌توانند در آن مشغول به کار شوند، شامل موارد زیر است:
- وزارت نیرو
- سازمان انرژی‌های نو ایران
- سازمان بهره وری انرژی
- وزارت نفت
- سازمان حفاظت از محیط زیست
- وزارت صمت
- شرکت بهینه سازی مصرف سوخت
- سازمان انرژی اتمی ایران
- شرکت توانیر و برق‌های منطقه‌ای
- شرکت‌های خدمات انرژی
- شرکت‌های طراحی سیستم‌های انرژی تجدید نیرو
- شرکت‌های صنایع نیروگاهی
- و تمامی شرکت‌ها و سازمان‌هایی که با حوزه انرژی سروکار دارند.
