معرفی رشته ریاضی : زیر شاخه ها، دروس مشترک و تخصصی
اغلب افراد ریاضی را درسی سخت می‌دانند که هیچ کاربردی در زندگی‌شان ندارد و فقط در قالب کتاب‌ها و فرمول‌ها معنا پیدا می‌کند، اما این‌طور نیست! ریاضی در بخش‌های مختلف زندگی ما بکار می‌آید. الگوهای ریاضی در فهم طبیعت و تغییر نوع نگاه ما به زندگی موثرند. با علم ریاضی می‌توان نحوه چرخش کهکشان‌ها را توضیح داد یا منحنی‌های موجود در صدف حلزون را درک کرد. هر شغلی که داشته باشید و مشغول هرکاری که باشید در طول روز بارها و بارها از چهار عمل اصلی ریاضی استفاده می‌کنید و حتی به مفاهیم هندسی مانند طول، مساحت و حجم نیازمندید. ریاضی یک دانش پایه است که در پروژه‌های مختلف اقتصادی، آماری، رشته‌های مهندسی و … به آن نیاز دارید. استفاده از ریاضی مختص امروز نیست. در گذشته‌های دور نیز پیشینیان ما برای ساختن بناهای بزرگ، دریانوردی، ستاره‌شناسی و … از این علم استفاده می‌کردند و به نتایج جالب و جذابی نیز رسیده بودند. علم ریاضی همان‌قدر که سخت به نظر می‌رسد، به همان اندازه جذاب و خواندنی است. باید آن را دوست داشته باشید تا بتوانید درک کنید و یاد بگیرید. در ادامه این مقاله به معرفی رشته ریاضی و گرایش‌های آن پرداخته و در ادامه دروس تخصصی، توانایی‌های موردنیاز و وضعیت شغلی آن در ایران را مورد بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
گرایش‌های رشته ریاضی
رشته ریاضی در مقطع کارشناسی دارای ۳ گرایش ریاضی محض، ریاضی کاربردی و دبیری می‌باشد.
- ریاضی محض : این رشته بیشتر به مطالعه مفاهیم ریاضیاتی پرداخته و دغدغه‌های جهان واقعی را موردبررسی قرار می‌دهد و در نهایت به نتایجی می‌رسد که مورد کاربردهای عملی قرار می‌گیرد.
- ریاضی کاربردی : ریاضی کاربردی به شاخه‌ای از علم ریاضی گفته می‌شود که کاربرد عملی مشخصی داشته باشد. به عنوان مثال کاربرد ریاضی در کامپیوتر، اقتصاد، فیزیک، آمار و احتمال را مورد بررسی قرار می‌دهد و سعی می‌کند تا مباحث نظری را به مباحث عملی نزدیک‌تر کند.
- دبیری : همان‌طور که از نامش پیداست، شاخه‌ایست که به پرورش معلمان و دبیران آینده درس ریاضی می‌پردازد.
لازم به ذکراست که در طی چند سال گذشته شاخه ریاضی محض و کاربردی باهم ترکیب و شاخه‌ای با عنوان ریاضیات و کاربردها را تشکیل داده‌اند. علت این ادغام، شباهت‌های مباحث درسی دو رشته باهم می‌باشد. ریاضی کاربردی و محض همیشه باهم در ارتباط بوده‌اند. ریاضی محض به مباحث تئوری می‌پردازد و آن را وارد مباحث عملی می‌کند. در صورتی که تئوری‌ها در عمل با مشکل مواجه شود، دوباره به حوزه تئوری برگشته و پس از رفع مشکلات، وارد مرحله کاربردی میشوند.
اگر علاقه‌مند به ادامه تحصیل باشید، می‌توانید این رشته را تا مقطع ارشد و دکترا نیز دنبال کنید. رشته ریاضی در مقطع کارشناسی ارشد شامل گرایش‌های زیر می‌باشد:
- ریاضی محض
- ریاضی کاربردی
- آموزش ریاضی : آموزش ریاضی یکی از گرایش‌های رشته ریاضی است که بیشتر بر روی روش‌های تعلیم و انتقال مفاهیم ریاضیاتی بحث می‌کند. بسیاری از دانشگاه‌های دولتی، آزاد و غیرانتفاعی در مقاطع کارشناسی ارشد در این گرایش دانشجو می‌پذیرند، اما اگر می‌خواهید از همان ابتدا وارد این رشته شوید، باید دانشگاه‌های تربیت معلم یا فرهنگیان را برای ادامه تحصیل انتخاب نمایید.
- ریاضی مالی : ریاضی مالی یکی از شاخه‌های علوم ریاضی است که به بررسی مکانیسم حاکم بر بازار مالی پرداخته و تلاش می‌کند تا با علم ریاضیات، روند انجام آن را کارآمدتر و بروزتر کند. در واقع این گرایش ترکیبی از دو رشته ریاضیات و نظریه‌ی مالی می‌باشد. دانشجویان این گرایش علاوه بر ریاضی، اقتصاد و مدیریت را نیز می‌آموزند.
- محاسبات نرم گرایش ساختارهای جبر منطقی : محاسبات نرم واژه‌ای مرتبط با علوم کامپیوتر است که از روش‌های محاسباتی، مدلسازی و شبیه‌سازی برای حل مسائل استفاده می‌کند. در واقع هیچ الگوریتم شناخته شده و دقیقی برای انجام این کار وجود ندارد. از این مباحث برای حل مسائل پیچیده علوم مختلف مانند زیست‌شناسی، پزشکی، مهندسی و حتی علوم‌انسانی و مدیریت استفاده می‌شود. شناسایی دست‌خط، تشخیص تصاویر، تولید موسیقی و … از این دست موارد هستند که با مفاهیمی چون منطق فازی، شبکه‌های عصبی مصنوعی و الگوریتم ژنتیک تجزیه و تحلیل میشوند.
توانایی‌های لازم
اگر قصد دارید در دانشگاه ریاضی بخوانید، باید در دوران دبیرستان رشته ریاضی را انتخاب نمایید. برای ورود به رشته ریاضی باید نمره و معدل موردنیاز را به دست آورید. حداقل معدل لازم برای ورود به رشته ریاضی ۱۴ است.
برخلاف باور عموم، ریاضی رشته سختی نیست، اما یادگیری مفاهیم مربوط به این رشته نیازمند پشتکار زیادی است. فردی که در رشته ریاضی تحصیل می‌کند باید مطالعه بسیاری داشته باشد و با علاقه و حوصله دروس خود را تمرین نماید. ممکن است حل یک مسئله وقت زیادی از شما بگیرد. اگر علاقه نداشته باشید، قطعا خیلی زود دلسرد و ناامید می‌شوید و نمی‌توانید موفقیتی کسب کنید. باید ذهن آماده‌ای داشته باشید و به راه‌حل‌ها و ایده‌های جدید فکر کنید. داشتن روحیه علمی و توانایی تجزیه و تحلیل از جمله ضروریات رشته ریاضی است.
واحدهای دانشگاهی
دانشجویانی که رشته ریاضی را در دانشگاه انتخاب می‌کنند باید ۱۳۲ واحد در دوره کارشناسی خود بگذرانند. تعدادی از این واحدها بین گرایش‌های ریاضی یکسان هستند.
دروس مشترک بین گرایش‌های رشته ریاضی
- ریاضی
- مبانی ریاضیات
- آنالیز
- آنالیز عددی
- جبر
- آمار
- جبر خطی
- نظریه اعداد
- معادلات دیفرانسیل
- نظریه معادلات دیفرانسیل
- مبانی هندسه
- گراف
- توابع مختلط
- مبانی کامپیوتر
دروس تخصصی گرایش ریاضی محض
- جبر
- آنالیز
- توپولوژی
- هندسه موضعی
- هندسه دیفرانسیل
دروس تخصصی گرایش ریاضی کاربردی
- آنالیز عددی
- ساختمان داده‌ها
- فرآیندهای تصادفی
- سری‌های زمانی
- تحقیق در عملیات
- زبان برنامه نویسی پیشرفته
دروس تخصصی گرایش دبیری ریاضی
- جبر۲
- نظریه اعداد
- ریاضیات گسسته
- مبانی هندسه
- آموزش ریاضی ۱
- آموزش ریاضی ۲
- دروس علوم تربیتی
بازار کار، درآمد و حقوق
ریاضیات در علوم مختلفی چون رشته‌های مهندسی و صنایع زیرساختی کاربرد دارد و نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. در واقع می‌توان گفت افرادی در این رشته ها موفق هستند که پایه ریاضی قوی داشته و بتوانند مسائل را به خوبی تجزیه و تحلیل کنند. اما متاسفانه این رشته به تنهایی بازار کار مناسبی ندارد و فرصت شغلی برای فارغ‌التحصیلان ریاضی بسیار محدود است. این افراد می‌توانند در آموزش و پرورش مشغول به کار شوند یا به تالیف مباحث آموزشی و تدریس خصوصی بپردازند. علاوه بر این، امکان فعالیت در حوزه بانک، موسسات مالی و مراکز تحقیقاتی صنعتی نیز برای این افراد وجود دارد.
فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی بسته به شغلی که انتخاب می‌کنند، حقوق متفاوتی نیز دارند. اگر در آموزش و پرورش مشغول بکار شوید، حقوق ثابت معلمی را دارید و در صورتی که در بانک یا دیگر موسسات کار کنید، بر اساس قوانین محل موردنظر، حقوق می‌گیرید.
امکان ادامه تحصیل در ایران و خارج از ایران
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، رشته ریاضی بازار کار چندان خوبی در ایران ندارد. از این رو، بسیاری از دانشجویان ریاضی در مقطع کارشناسی ارشد تغییر رشته داده و به سمت رشته‌های MBA، اقتصاد و مهندسی صنایع می‌روند. با توجه به این‌که ریاضی یکی از مهمترین دروس این رشته‌هاست و دانشجویان ریاضی نیز در آن تبحر خاصی دارند، معمولا در این رشته‌ها قبول شده و بسیار موفق عمل می‌کنند. اگر به رشته ریاضی علاقه‌مندید و قصد دارید در مقاطع بالاتر نیز این رشته را دنبال نمایید، مشکلی در این ارتباط نخواهید داشت. بسیاری از دانشگاه‌ها در مقطع کارشناسی ارشد گرایش‌های مختلف ریاضی جذب دانشجو دارند. از این رو، ادامه تحصیل در ایران بسیار راحت بوده و احتمال قبولی آن نیز بالاست.
اگر قصد دارید تحصیلات خود را در خارج از ایران ادامه دهید، باز هم مشکلی برایتان وجود ندارد. استاندارهای ریاضی در ایران به دانشگاه‌های بین‌المللی بسیار نزدیک است. بنابراین، اگر سابقه تحصیلی خوبی داشته باشید و در این زمینه فعالیت‌های پژوهشی انجام داده باشید، می‌توانید از بهترین دانشگاه‌های دنیا پذیرش گرفته و حتی بورسیه نیز دریافت نمایید.
در این مقاله به معرفی رشته ریاضی پرداختیم و توضیحاتی در مورد گرایش‌ها و دروس مرتبط با این رشته ارائه دادیم. همان‌طور که گفتیم، رشته ریاضی بازار کار چندانی ندارد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بانک‌ها و موسسات مالی مشغول بکار شوند یا در آموزش و پرورش و موسسات آموزشی به تدریس بپردازند. با این شرایط توصیه می‌کنیم، اگر به ریاضی و مباحث مربوط به آن علاقه‌مندید، این رشته را انتخاب نمایید تا بتوانید در آن موفق شوید، در غیر این صورت به رشته‌های تحصیلی دیگر فکر کنید و وقت خود را برای خواندن ریاضی هدر ندهید.
