معرفی رشته مهندسی مکانیک : دروس مهم و بازار کار آن
شاید شما نیز زمانی که اسم رشته مهندسی مکانیک می آید یاد فردی با دست های روغنی و سیاه میافتید که ماشین ها را تعمیر می کند. اما باید بدانید که این رشته هیچ ارتباطی با تعمیرکاران ماشین که مکانیک کاران معروف هستند ندارند. مهندسین این رشته طراحان خودروها و قطعات آن با آشنایی کامل به مکانیزم کار و عملکرد اجزای مختلف ماشین ها هستند.
رشته مهندسی مکانیک در اصل بخشی از علم فیزیک است. در این رشته با بررسی و استفاده از اصول فیزیک و ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آن هاو طراحی مکانیزم های مختلف مرتبط پرداخته می شود.
پس این که بگوییم مهندسان مکانیک پیاده کنندگان علم مکانیک در فیزیک بر روی دستگاه ها جهت رساندن انسان به اهداف خود در حیطه های مختلف است، اشتباه نکرده ایم. این مهندسان با طراحی دستگاه ها و مکانیزم ها به پیشرفت علم و تکنولوژی انسان کمک می کنند.. شاید بتوان این رشته را یکی از جامع‌ترین رشته های مهندسی دانست که همه علوم و فنون را برای تولید، تبدیل و استفاده از انرژی و تبدیل حرکت آنها به کار گیرد. مهندسی مکانیک دارای گرایش‌های طراحی جامدات، حرارت و سیالات، ساخت و تولید و مهندسی دریا است.
درس های مهم برای قبولی در رشته مکانیک
رشته مهندسی مکانیک جزو رشته های زیرگروه یک کنکور ریاضی است و درس های ریاضی و فیزیک مهم ترین درس های تخصصی برای این درس هستند. به این ترتیب فرد بایستی در تمامی رشته ای مرتبط با ریاضی مانند دیفرانسیل، حسابان، هندسه و فیزیک قوی باشد. علاوه بر این به دلیل نیاز مهندسان مکانیک به کار با نرم افزارها داشتن آشنایی و علاقه و اطلاعات کافی از برنامه نویسی و کار با کامپیوتر بسیار ضروری است. دروس اختصاصی مهم در کنکور ریاضی برای رشته مهندسی مکانیک عبارتند از:
- ریاضی با ضریب ۴
- فیزیک با ضریب ۳
توانایی‌های لازم برای داوطلبان رشته مهندسی مکانیک
دانشجوی مهندسی مکانیک باید ریاضی و فیزیک قوی داشته باشد و به زبان انگلیسی مسلط باشد. داشتن قدرت تجسم بالا و ذهن خلاقی در این رشته بسیار مهم است. با توجه به گرایشی که انتخاب می کند باید ویژگی های مختلفی داشته باشد، بعنوان مثال باید روحیه کار در محیط های خاص برای هر گرایش را وجود خود ببیند، زیرا ممکن است با وجود تمام تلاش ها و پس از فارغ التحصیلی نتواند با شرایط لازم در محیط کار خود کنار بیاید.
درس‌های این رشته در طول تحصیل
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف مهندسی مکانیک
ریاضیات، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل، ریاضی مهندسی، مبانی مهندسی برق، نقشه‌کشی صنعتی، استاتیک، دینامیک، مقاومت مصالح، علم مواد، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، طراحی اجزا، انتقال حرارت، دینامیک ماشین، ارتعاشات مکانیکی، کنترل اتوماتیک.
دروس تخصصی گرایش حرارت و سیالات
توربوماشین، توربین گاز و موتور جت، موتورهای احتراق داخلی، سوخت و احتراق، نیروگاه، تهویه مطبوع، سیستم‌های تبرید و سردخانه، سیستم‌های انتقال سیال، کنترل آلودگی محیط زیست.( بسیاری از درس‌های مهندسی مکانیک در گرایش‌های مختلف همراه با آزمایشگاه و کارگاه است.)
دروس تخصصی گرایش طراحی جامدات
روش‌های تولید و کارگاه، طراحی مکانیزم‌ها، یاتاقان و روغنکاری، روش‌های طراحی‌مهندسی، طراحی ماشین‌های ابزار و تولید، طراحی بدنه و شاسی خودرو، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر، ساخت به کمک کامپیوتر، رباتیک.
دروس تخصصی مجموعه ساخت و تولید
قالب و پرس، ماشین‌های کنترل عددی، اندازه‌گیری، تولید مخصوص، هیدرولیک و پنوماتیک
وظایف یک مهندس مکانیک
- طراحی ماشین ها و دستگاه هایی که در کارخانه ها و شرکت های تولیدی مختلف به کار می روند. مانند پمپ ها، کمپرسورها، توربین ها، رآکتورها، روبات ها، و …
- بررسی فرسودگی ها و ضعف های دستگاه ها و بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان آن ها
- ساخت و تولید دستگاه ها و ماشین ها
- کنترل کیفیت، امنیت و اطمینان دستگاه ها، ماشین ها، سیستم ها، و فرآیندها
- طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی.
- ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پل های متحرک
- ساخت روبات‌ها ، بازوهای مکانیکی و سیستم‌های تولید
مشاغل مرتبط با مهندسی مکانیک
یک فارغ التحصیل رشته مهندسی مکانیک، می‌تواند به عنوان مهندس طراح، مهندس ناظر و کنترل کیفی در صنایع و سازمان‌های مرتبط، مشغول به کار شود.برخی از این سازمان ها و صنایع در زیر آمده است.
- صنایع خودروسازی (بحث طراحی جامداتی و سیالاتی خودرو)
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی (خصوصا بخش طراحی مبدل و پایپینگ)
- صنایع نیروگاهی (بخش طراحی مبدل، طراحی توربو ماشین، آنالیز ارتعاشات و بحث شکست و خستگی)
- صنایع دفاعی (طراحی و تحلیل‌های جامداتی، دینامیک و ارتعاشاتی، سیالاتی، انتقال حرارتی)
- شرکت‌های تهویه مطبوع (خصوصاً طراحی مبدل، طراحی استراکچر دستگاه‌ها و تحلیل‌های انتقال حرارتی)
- سیستم‌های انتقال و تصفیه آب (خصوصاً مباحث مکانیک سیالاتی)
- تولید قطعه، نقشه‌کشی، تحلیل جامداتی و تحلیل سیالاتی در انواع کارخانجات صنعتی به اقتضا نوع کاربری، مانند کارخانه‌های تولید سیمان، روغن، آسفالت، نساجی، نمک، شرکت‌های استخراج سنگ‌های معدنی و غیره
- به عنوان کارشناس و مشاور فنی برخی بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و شرکت‌های بازرسی و نظارت بر امور بین‌المللی
- شرکت‌های رباتیک و تولید انواع مکانیزم‌های صنعتی (خصوصا مباحث دینامیک و کنترل)
- پژوهشکده‌های فضایی (طراحی و ساخت ماهواره، موشک، پهپاد و غیره)
بازار کار مهندسان مکانیک
با توجه به وابستگی صنایع مختلف به مهندسین مکانیک این رشته از بازار کار خوبی چه در کشور ما و چه در کشورهای توسعه یافته و یا صنعتی برخوردار است. در هرجای دنیا و در هر مجتمع کارگاهی و صنعتی نیاز به مهندسین مکانیک کاملا مشهود است
